تاثیر درآمد بر زندگی شخصی و کاری افراد بر کسی پوشیده نیست. حوزه مهندسی نرم افزار و برنامه‌نویسی از مشاغلی هستند که بازار کار و درآمد آن روز‌به‌روز بیشتر می‌شود. با ادامه روند دیجیتالی شدن کارهای روزمره، نیاز به برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان وب سایت و اپلیکیشن نیز به سرعت در حال افزایش است. می‌توان گفت برنامه‌نویسی وب از معدود گروه‌های شغلی است که در آن، رقابتی بین کارجویان برای تصاحب فرصت‌های شغلی وجود ندارد؛ بلکه کارفرمایان باید با هم دیگر برای جذب برنامه‌نویسان، رقابت کنند. همین مسئله سبب بالا رفتن درآمد برنامه نویسی شده است.
دهه‌ی ۲۰۳۰، بدون شک، دهه‌ی انقلاب هوش مصنوعی خواهد بود. در یک مطالعه توسط مؤسسه جهانی مکنزی McKinsey، نشان داده شده است که تا سال ۲۰۳۰ حدود ۸۰۰ میلیون جایگاه شغلی در سراسر جهان به دلیل آنلاین شدن کسب‌وکارها از بین رفته و صدها میلیون گروه شغلی دیگر در حوزه برنامه نویسی و توسعه نرم‌افزارهای هوش مصنوعی جای آن‌ها را پر می‌کنند.
با این وجود، اگر شما برنامه‌نویس باشید، انقلاب هوش مصنوعی، نه‌تنها فرصت‌های شغلی شما را از بین نمی‌برد، بلکه آن‌ها را بیشتر و پردرآمدتر نیز می‌کند. با اطمینان می‌توان گفت که حداقل، در چند دهه‌ی پیش رو، بازار برنامه نویسی بسیار داغ خواهد بود و یک مهندس نرم‌افزار به راحتی می‌تواند در شرکتی مرتبط با فناوری اطلاعات، در یک بیمارستان، در یک خودروسازی یا حتی در یک فروشگاه آنلاین مشغول به کار شود.
در کشور ما نیز پا به پای دیگر کشورها، در دهه‌ای که گذشت، فرصت‌های شغلی متعددی برای برنامه نویسان ایجاد شد و این روند با سرعت بسیار زیادی ادامه دارد. کافی است یک جستجوی ساده در اینترنت یا میان اطرافیانتان داشته باشید تا ببینید میزان تقاضا برای برنامه‌نویسان تا چه میزان بالا است؛ به صورتی که اکثر کارفرمایان از کمبود نیروی متخصص گله می‌کنند.
آینده نیاز بازار
در مورد بازار ایران اطلاعات دقیقی شاید نتوان یافت، اما می‌توانیم آمارهای جهانی را نگاه کنیم. به طور مثال در مورد کشور آمریکا، بین سال 2020 تا 2030، میزان افزایش شغل‌های طراحی وب، حدود 13 درصد است که بیشتر از میانگین تمام شغل‌هاست اما به صورت کلی آمارها نشان می‌دهند با توجه به بحران کرونا، روند صعودی آنلاین‌شدن کسب و کارها و … بازار برنامه نویسی به سمتی حرکت می‌کند که نیاز به طراحی، بهبود و نگهداری سایت‌ها، نیازمند نیروی کار بیشتری باشد.
مرجع: https://www.bls.gov/ooh/computer-and-information-technology/web-developers.htm
اما در بروزترین تحقیق صورت گرفته در اواخر سال ۱۳۹۹ ایران، توسط تعدادی از متخصصان شغلی کشور، گروه‌های مختلف شغلی که در سازمان‌ها و شرکت‌های معتبری استخدام بودند، از نظر درآمد مورد بررسی قرار گرفته‌اند. بر این اساس متوسط حقوق و درآمد متخصصان حوزه فناوری اطلاعات و کامپیوتر در سمت‌های مختلف شغلی جمع بندی شده است.
- میانگین حقوق 50% برنامه‌نویسان عادی بین 7.5 تا 8 میلیون تومان می‌باشد، که به طور کلی میانگین حقوق 7 میلیون را دارا می‌باشند.
- میانگین حقوق 50% برنامه‌نویسان ارشد بین 10 تا 14.5 میلیون تومان می‌باشد، که به طور کلی میانگین حقوق 12 میلیون را دارا می‌باشند.
- میانگین حقوق 50% مدیر فنی (مدیر برنامه‌نویسان ارشد) بین 15 تا 25 میلیون تومان می‌باشد، که به طور کلی میانگین حقوق 20 میلیون را دارا می‌باشند.
طی بررسی‌ها و آمار تجمیع شده، بالاترین حقوق‌ها متعلق به شرکت‌های ارائه دهنده خدمات نرم‌افزاری است و مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده حقوق و درآمد نیروها در این شرکت‌ها، سطح تخصص و سابقه کار افراد است نه مدرک تحصیلی.
نوع و نام زبان برنامه‌نویسی
در زمینه درآمد باید توجه داشت که لزوما تمام زبان‌ها و ابزارهای برنامه‌نویسی وب متوسط درآمد یکسانی ندارند. به بیانی دیگر اگر زبان خاصی را انتخاب کنید حتما در آن شغل درآمد بالاتری خواهید داشت؛ بهتر است در نظر داشته باشید در هر زمان تعداد مشخصی از زبان‌ها هستند که بازار کار نیازمندی بیشتری به آن‌ها دارد.
مرجع عکس: https://careerfoundry.com/en/blog/web-development/how-much-will-i-earn-as-a-web-developer/
سابقه شغلی و رتبه بندی برنامه نویسان | تاثیر تجربه کاری بر میزان درآمد و حقوق برنامه نویس
اولین و مهم‌ترین عامل مؤثر بر درآمد و حقوق برنامه نویس، سابقه‌ی کار و میزان تخصص یا سطح تجربه‌ی اوست. معمولا، برنامه‌نویسان، پس از عبور از مرحله آموزش و کسب مهارت‌های لازم در هر حوزه، مسیر شغلی خود را با یک دوره‌ی کارآموزی شروع می‌کنند که معمولا زیر دو سال طول می‌کشد. یکی از مهم‌ترین مزیت‌های این گروه شغلی این است که دستمزد کارآموزی بسیار بالایی در مقایسه با دوره‌های کارآموزی دیگر مشاغل دارد.
معمولا برنامه‌نویسان را از نظر سطح تجربه و تخصص به چهار دسته زیر تقسیم‌بندی می‌کنند:
- کارآموز: کسی که سابقه کار ندارد و به تازگی شروع به فعالیت کرده‌است.
- سطح تازه‌کار یا جونیور (Junior): کسی که بین یک تا سه سال سابقه کار حرفه‌ای برنامه نویسی دارد.
- سطح متوسط یا میدلول (Mid-level): کسی که حدودا بین دو تا سه سال سابقه کار تخصصی برنامه نویسی دارد.
- سطح ارشد یا سنیور (Senior): کسی که سه تا شش سال سابقه کار برنامه نویسی دارد.
اگر می‌خواهید جایگاه شغلی مطلوبی را در حوزه برنامه نویسی کسب کنید، ابتدا باید رزومه خود را تکمیل کرده و برای کارآموزی در یک شرکت برنامه‌نویسی، اقدام کنید. پس از پایان دوران کارآموزی خود، می‌توانید فعالیت خود را به عنوان برنامه‌نویس همراه با یک حقوق نسبتا خوب، شروع کنید و با تلاش و کوشش پس از پنج سال از شروع کارآموزی، می‌توانید به عنوان یک برنامه‌نویس ارشد، استخدام شوید و درآمد بسیار بالایی داشته باشید.
پس از رده سنیور، برنامه نویسان می‌توانند جهت ارتقا به سمت جایگاه CTO یا مدیر ارشد تکنولوژی اقدام کنند؛ CTO مخفف Chief Technology Officer است و معادل فارسی آن مدیر ارشد فناوری می‌باشد. یک مدیر ارشد فناوری باید به شرایط فعلی تکنولوژی شرکت، آگاه بوده و برنامه‌های لازم را برای گسترش این بخش در ساختار تیم فنی، تدارک ببیند. یک CTO موفق باید هم دانش تجاری داشته باشد هم دانش فناوری. دانش تجاری به او کمک می‌کند تا اهداف سازمان را با تصمیمات فناوری شرکت همگام کند. این نکته را هم مدنظر داشته باشید که CTO مدیر اجرایی است و معمولا کار برنامه نویسی انجام نمی‌دهد. در سازمان‌های بزرگ نقش CTO بسیار مهم بوده و جزء مدیران کلیدی مجموعه محسوب می‌شود؛ گفتنیست مهارت‌های ارتباطی برای مدیریت و توسعه تیم فنی از ویژگی‌های اصلی CTO است.
میزان حقوق و نیاز بازار به هر یکی از رده‌ها متفاوت است و دائما هم در حال تغییر است؛ به طور مثال در مقاطع زمانی ممکن است نیروی جونیور برای زبان خاصی بیشتر شود.
شرکت محل فعالیت
در دنیای برنامه‌نویسی وب معمولا سطح درآمد قابل قبولی وجود دارد؛ البته باید توجه داشت که میزان دریافتی هر شرکت منحصر به خود آن است. گفتنیست دستمزد برنامه‌نویسی در جمهوری اسلامی ایران نسبت به میانگین جهانی بسیار پایین‌تر است. با این حال، برنامه‌نویسی یکی از مشاغل پردرآمد در کشور ما محسوب می‌شود. درآمد برنامه‌نویسی در شهرهای مختلف ایران با هم دیگر متفاوت است. درآمد برنامه نویس در تهران در مقایسه با شهرستان‌های دیگر، بالاتر است. در شهرهای بزرگ دیگر مثل اصفهان، مشهد، تبریز و شیراز نیز برنامه‌نویسان درآمد نسبتا بالاتری نسبت به شهرهای کوچکتر دارند.
پیشبینی می‌شود که با افزایش نیاز به برنامه‌نویسان، حقوق آن‌ها نیز در سال‌های آینده، افزایش چشمگیری داشته باشد. البته بعضی از شرکت‌های ایرانی که با کشورهای خارجی فعالیت می‌کنند به دلیل محاسبه حقوق بر اساس واحد دلار، درآمد بالاتری به ریال به افراد می‌دهند و این عدد همواره در حال افزایش است.
مرجع عکس: https://careerfoundry.com/en/blog/web-development/how-much-will-i-earn-as-a-web-developer/
یکی از مهم‌ترین مزیت‌های گروه شغلی برنامه‌نویسی، امکان دورکاری است. برنامه‌نویسان می‌توانند در شرایطی که در استخدام یک سازمان هستند، بدون حضور در سازمان و به صورت دورکاری، مشغول باشند. به علاوه، برنامه‌نویسان نیازی به عقد قراردادهای بلندمدت با سازمان‌ها برای کسب درآمد ندارند و در شرکت‌ها به صورت رسمی استخدام نمی‌شوند بلکه به صورت فریلنسینگ یا پروژه‌ای فعالیت می‌کنند؛ که در این صورت درآمد آن‌ها بسته به نوع و سطح مهارت و نوع قراردادشان تعیین می‌شود. (در این خصوص لازم است تا سایت‌های فریلنسری را بررسی کنید تا از میزان درآمدها و نوع فعالیت‌های این گروه نیز آگاه شوید.) روش دیگر درآمدزایی برنامه‌نویسان، راه‌اندازی کسب و کار خود با استفاده از اپلیکیشن‌ها، وبسایت‌ها یا دیگر ابزارهایی است که می‌توانند برای خود، طراحی کنند.
زبان‌های مختلف برنامه‌نویسی، درآمدهای متفاوتی دارند؛ لذا برای اینکه بتوانید تخمین خوبی از درآمد جایگاه شغلی آینده خود داشته‌باشید، لازم است در قدم اول بین زبان‌ها و ابزارهای مختلف در سایت‌های استخدامی و فریلنسری تحقیق کنید تا در زبان مورد نظر خود، پیش بینی درستی از درآمد خود داشته باشید. همچنین لازم است بدانید عواملی مثل میزان نیاز به یک زبان برنامه‌نویسی، میزان پیچیدگی آن زبان و جدید یا قدیمی بودن یک زبان برنامه‌نویسی، روی دستمزد برنامه‌نویسان آن زبان، تأثیر دارند.
مرجع عکس: https://careerfoundry.com/en/blog/web-development/how-much-will-i-earn-as-a-web-developer/
تأثیر تحصیلات روی درآمد برنامه نویسی
از دیگر مزایای حوزه برنامه نویسی وب این است که، با تمام تخصصی که این گروه شغلی نیاز دارد، وابستگی چندانی به سطح تحصیلات فرد ندارد. با وجود اینکه اکثر برنامه‌نویسان فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم کامپیوتر یا مهندسی نرم‌افزار هستند، ولی افرادی که تحصیلات دانشگاهی ندارد یا کسانی که فارغ‌التحصیل رشته‌های غیرمرتبط هستند، می‌توانند یادگیری برنامه‌نویسی را شروع کنند و آمارها نشان می‌دهد معمولا این افراد تلاش بسیاری کرده و موفق نیز هستند.
البته در بعضی از مشاغل برنامه‌نویسی، مثل برنامه‌نویسی برای سازمان‌ها، به ویژه شرکت‌های دولتی، داشتن مدرک تحصیلی مرتبط برای استخدام به عنوان برنامه نویس یا توسعه دهنده، اهمیت دارد و گاها ضروری است. در چنین سازمان‌هایی، سطح تحصیلات می‌تواند روی حقوق برنامه نویس، مؤثر باشد. به عنوان مثال، برای استخدام شدن در یکی از بانک‌های جمهوری اسلامی ایران به عنوان برنامه‌نویس، باید دارای حداقل مدرک کارشناسی در یکی از رشته‌های علوم کامپیوتر، مهندسی نرم‌افزار یا دیگر رشته‌های مرتبط باشید.
